RES yatırımcıları toptancılarla anlaşıyor

2010, rüzgar enerjisinde kader yılı olacak. Rekabette geri kalan RES yatırımcıları toptancılara yöneliyor

02 Temmuz 2010

Rekabette geri kalan RES yatırımcıları toptancılara yöneliyor. Yıllık üretimini sabit fiyatla Akenerji’ye satan Polat Enerji’nin ortağı Demirer Holding Yönetim Kurulu Başkanı Erol Demirer, bu sürecin giderek hızlanmasını bekliyor…

2010, rüzgar enerjisinde kader yılı olacak. Kriz nedeniyle DUY’da (Dengeleme ve Uzlaştırma Merkezi) elektrik fiyatları 1 kuruşa kadar düştü. Diğer yandan serbest tüketiciye yönelik indirimler de fiyatı aşağı çekti. Son dönemde elektrikte pazarlama ve nihai tüketiciye ulaşmak için toptan satış şirketleri kurulmaya başlandı. Birçok büyük üretici, bünyesinde böyle şirketler kuruyor.

Ancak bu durum rüzgar enerji santral (RES) yatırımcılarını zora sokarken, rekabetten de geri bıraktı. Çünkü rüzgar yatırımcıları böyle bir imkana sahip değil. RES yatırımcıları, ne fiyatı düşürme ne de değişiklik gösteren elektrik tüketimine uyum sağlayabilecek esnekliğe sahip. Aralık 2009’dan itibaren yürürlüğe giren ve bir gün sonraki elektrik üretim tahminini zorunlu hale getiren saatlik tarife de RES yatırımcılarını olumsuz etkilemiş. Kurulum maliyeti yüksek olan bu santrallerden elektrik üreten enerji şirketleri, fiyatlardaki dengesizliklere karşı çareyi elektrik üretimini sabit fiyatla büyük bir enerji üreticisine satmakta buldu.

Piyasadaki birkaç RES yatırımcısı ile büyük enerji şirketleri arasında gerçekleşen anlaşmaların önümüzdeki dönem artarak devam etmesi bekleniyor. Bu şirketlerden biri de Alman Enercon ile Türkiye’de rüzgar türbini üreten Demirer Enerji. Demirer, aynı zamanda geçtiğimiz günlerde tüm üretim kapasitesini bir yıllığına Akenerji’ye sabit fiyattan satan Polat Enerji ile bazı projelerde ortak. Tüm portföyü rüzgardan oluşan şirket, devrede olan 10 adet RES’le birlikte 230 MW kurulu güce sahip. Son durumun kendilerinde çok stres yarattığını söyleyen Demirer Holding Yönetim Kurulu Başkanı Erol Demirer, bu nedenle toptancılarla anlaşma yoluna gittiklerini belirtiyor. Elektriği piyasa fiyatının yüzde 2 ila 4 altında sattıklarını kaydeden Demirer, şu anda Akenerji dışında Ado ve Ayen Enerji ile de anlaşmak üzere olduklarını ifade ediyor. Demirer ile RES yatırımlarındaki son durumu ve bundan sonraki süreçte neler olabileceğini konuştuk...

Elektrik fiyatı, rüzgar yatırımlarını nasıl etkiliyor?

Krizde gece ve gündüz arasında ciddi fiyat farkları oluştu. Örneğin elektrik fiyatı DUY’da gece 1 kuruşa kadar düştü. Gündüz fiyatlar yine makul sayılır. Örneğin 5.5 euro cent’e kadar geriledi. Şu anda zaten yürürlükteki yenilenebilir enerji yasasında 5.5 euro cent’lik alım garantisi var. Dolayısıyla bu fiyata çok yaklaştık. Krizde tüketim düştüğü için yatırımlar öne geçti ve bolluk oldu. Normalde tüketim, yatırımların önünden gider. Dolayısıyla yüzde 10 civarında bir enerji fazlası oluştu. Ancak önümüzdeki 2-3 yıl içinde yeniden eski duruma yani talebin üretimin önünden gittiği hale gelineceğini düşünüyorum. Şimdiden fiyatlar yavaş yavaş toparlanıyor. 6-6.5 euro cent civarında dengeleniyor.

Peki rüzgar için en uygun fiyat ne olur?

Yenilenebilir Enerji Kanunu’nun (YEK) birkaç ay içinde çıkması bekleniyor.

Taslak hazırlanırken rüzgar için “7 cent mi, yoksa 8 mi verelim” tartışması vardı. Hatta offshore yani denize kurulacak türbinlerden üretilecek elektrik için 12 cent fiyat isteniyordu. Orada rüzgar için verilen alım fiyatının 6.5 cent’in altında olmaması çok önemli. Eğer altında çıkacaksa, hiç çıkmasın daha iyi.

8 cent’ten yukarısı da israf olur. O yüzden 7.5 cent verilmesi lazım. Rüzgar için verilen fiyatı şöyle analiz edelim. 1 MW’lik rüzgar santrali kurulum maliyeti ortalama 1.2 milyon euro. Eğer alım fiyatı 6.5 cent olursa yatırımın geri dönüş süresi sekiz yılı bulur. Oysa 7.5 cent olursa ilk yıllarda birikim oluşmaya başlayacak. 4-5 yıl sonra ise yeni bir santrala yatırabilecek kadar sermaye oluşabilir. Başka bir deyişle 6.5 cent ile yılda 20 santral kurulacaksa, 7.5 cent ile yılda 50 santral kurulabilir. Yani yatırımları hızlı artırmak için fiyat önemli.

Son dönemde RES yatırımcıları, toptancılara yöneldi…

Şimdi YEK çıkarsa, 1 Ocak 2011’den itibaren geçerli olacak. Yani o tarihten itibaren alım fiyatı belli olacak. Dolayısıyla rüzgar yatırımcıları ile toptan satış yapan büyük enerji üreticileri arasındaki anlaşmaların 31 Aralık’a kadar yapılmasına çalışılıyor. Bizim şu anda devrede olan 10 RES’imiz var. 230 MW kurulu gücümüz bulunuyor. Bu projelerden 2’sinde türbin üretimi yaptığımız Enercon ile yine 2’sinde Akenerji ile anlaşan Polat Enerji ile, 1’inde ise Ado Enerji ile ortaklığımız var. Kalan 5 RES yatırımın tamamı bize ait. Şimdi Akenerji ile yapılan anlaşmanın benzerini önümüzdeki günlerde Ayen Enerji ve Ado ile yapacağız. Yani yıllık üretim kapasitemizi sabit bir fiyatla bu şirketlere satacağız.

Niye doğrudan tüketiciye ulaşmıyorsunuz?

RES’den elektrik üretenlerin dengeleme sorunu var. Aralık 2009’da saatlik tarife yürürlüğe girdi. Buna göre bir gün önceden elektrik üretiminizi tahmin etmeniz ve TEİAŞ’a bildirmeniz gerekiyor. Bunun altında üretirsem, aradaki farkı diğer üreticilerden satın alıp temin etmem fazla olursa da günlük spot piyasada satmam gerekiyor. Bu tüm elektrik üreticileri için geçerli. Rüzgar ve HES yatırımcıları bunu kontrol edemediği için sıkıntıya giriyor. Çünkü bizim santrali talebe göre açma-kapama imkanımız yok. Rüzgar ve suyun akışına bağlı bir konu. Bu çok stres yaratıyor ve bizi yoruyor. Toptancılarla anlaşmanın nedeni o.

Peki elektriğiniz ucuza gitmiyor mu?

Piyasa fiyatıyla toptancılara satış fiyatı arasında rüzgarcılar açısından çok büyük fark yok. Piyasada oluşan fiyattan yüzde 2 ila 4 arasında daha ucuza veriyoruz. Ancak, her gün enerjimiz eksik kaldı diye uğraşmaktan kurtuluyoruz.

“Enercon tek başına üretecek”

Erol Demirer, Alman Enercon ile ayrılmalarına ilişkin şunları belirtiyor:

“Bildiğiniz gibi İzmir OSB’de Enercon ile ortak türbin üretiyorduk. Onlarla sekiz yıl ortak kaldık. Bu sürede fabrikada elde edilen kar yine yatırım amaçlı olarak kullanıldı. Yani hissedarlara dağıtılmadı. Sermaye açısından onların eli daha rahat. Ortaklığımız yüzde 50 idi. Sekiz yılda yatırdığımız para 6-7 katına çıktı. Ayrılırken para almadık. Karşılığında ortak olduğumuz santrallerde hisselerimizi artırdık. Onlar üretimi tek başına sürdürecek. Aramız halen çok iyi.”

Rüzgarda kurulu güç 800 MW’de kaldı

Yakıt/kaynak Kurulu güç(MW) Oranı(%)

Doğalgaz 14.594 32.6

Hidrolik 14.553 32.5

Linyit 8.109 18.1

İthal kömür 1.921 4.3

Fuel-oil 1.782 4

Çok yakıtlı(sıvı+doğalgaz) 1.767 3.9

Rüzgar 802 1.8

Çok yakıtlı(katı+sıvı) 559 1.2

Taşkömürü 335 0.7

Asfaltit 135 0.3

Yenilenebilir+atık 81 0.2

Jeotermal 77.2 0.2

Motorin 26.5 0.1

Nafta 21.4 0.05

Toplam 44.766

Para Dergisi

Kaynak: http://www.patronlardunyasi.com/haber/%E2%80%9CRES-yatirimcilari-toptancilarla-anlasiyor%E2%80%9D/86998